TOKİ sosyal konut projesine farklı bir bakış.

‌‌TOKİ’nin açıkladığı sosyal konut projesine yapılan başvuru sayısının 7 milyonu geçtiği şu günlerde, projeye ilişkin en esaslı eleştirinin geri ödeme taksitlerinin yılda iki defa, ocak ve temmuz aylarında memur maaş zammına bağlı kalınarak arttırılması olduğu görüldü.‌‌Buna göre TOKİ’den ev alanların ödediği taksitler yılda iki defa zamlanıyor. Bu da ileride taksitlerin ne tutarda olacağının şimdiden bilinememesine sebep oluyor. Özellikle özel sektörde çalışanlar, yani gelirleri memur maaşına bir şekilde bağlı olmayan kesimler için bu durumun risk oluşturacağı değerlendirmeleri yapıldı. Bu değerlendirmelerin gerçeklikten çok da uzak olmadığı ortada. Ancak TOKİ’nin projesi yine de ekonomik kaynakları kısıtlı insanlar için hala uygun fiyatla konut edinme fırsatı olarak rasyonel görünmekte.

‌‌TOKİ’nin açıkladığı bilgilere göre İstanbul’da 75 metrekarelik konutlar 679.000 TL’den başlayan fiyatlarla halka sunulacak. Bunun %10’u, yani 67.900 TL’si peşinat olarak ödenecek. Aylık taksitler de ilk aşamada 2.546,25 TL olacak. Buna göre TOKİ ile sözleşme yapan bir vatandaş ilk 12 ayda 98.455 TL ödemiş olacak. Kalan borcu ise 580.545 TL olacak.‌‌TOKİ’nin geleneksel olarak her yıl çıkardığı bir peşin ödeme ve konut kredisine çevirme kampanyası bulunuyor. Bu kampanya bir yasal mevzuata dayanmamakla birlikte, her yıl TOKİ yönetimince uygulanıyor. Bu kampanyada TOKİ’ye kalan borcunu peşin ödeyenlere ya da kamu bankalarından konut kredisine çevirenlere kalan borçları üzerinden %25 indirim yapılıyor. Yukarıdaki örnekten gidersek, ilk 12 ayda peşinat ve 12 taksit ödeyen bir vatandaşın kalan 580.545 TL’lik borcunun %25 indirimle düşeceği seviye 435.409 TL’dir. İlk 12 ayda ödenen 98.455 TL de eklendiğinde, bugünkü değerlerle 533.864 TL cebinizden çıkması sonucu İstanbul’da TOKİ’den 75 metrekarelik bir ev sahibi olabileceğiniz anlaşılıyor.‌‌Peki 435.409 TL’lik kalan %25 indirimli borcumuzu nasıl ödeyeceğiz? TOKİ’nin geleneksel kampanyasında kamu bankaları o dönemdeki en uygun konut kredisi faizi üzerinden indirim yapılan borcunuza kredi sağlıyor. 2022 yılındaki kampanya için Ziraat Bankası ve Halk Bankası, aylık %1,20’den bu müşterilere kredi kullandırdı. Yani kalan indirimli borcunuza uygun faizli konut kredisi kullanarak, artık her yıl iki defa memur maaşına göre artan TOKİ taksiti ödemek zorunluluğundan kurtulmanız da olası.‌‌

Not: Gelecek 12 ayda taksit miktarına gelecek zamlar bugünden bilinemeyeceği için bugünkü değerlerle hesaplama yapılmıştır.  Yapılacak değerlendirmelerde bu hususa dikkat edilmelidir. Bu senaryo gerçek hayatta tecrübe edildiğinde, elbette ki tutarlar nominal olarak değişecektir.

Editör notu: Yatırım tavsiyesi değildir. TOKİ'nin sosyal konut projeleri dar gelirli ve orta gelirli vatandaşların konut sahibi edinmesi için geliştirilmektedir. İşbu makalenin amacı, dar ve orta gelirli kişilerin TOKİ'nin sağladığı bu imkan hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmesini sağlamaktır.

Furkan Güngör
Haber Report